Sytuacje awaryjne na wodzie, takie jak na przykład awaria silnika, mogą zdarzyć się nawet najbardziej doświadczonym załogom. W takich momentach warto wiedzieć, jak bezpiecznie przeprowadzić holowanie. Manewru tego nie omawia się ani nie ćwiczy standardowo na kursach żeglarskich, a szkoda! To bardzo przydatna umiejętność i dobre wiedzieć ją bezpiecznie ją w wykonać.
W żeglarstwie rekreacyjnym najczęściej wykorzystuje się jeden z dwóch sposobów: holowanie „jeden za drugim” oraz „burta przy burcie”. Obie mają swoje zalety i wymagają znajomości podstawowych zasad oraz odpowiedniego przygotowania manewru.
Podstawowe zasady przy holowaniu jachtów
Przy holowaniu obowiązuje kilka podstawowych zasad, o których nie możemy zapomnieć bez względu na wybrany sposób przeprowadzenia manewru.
- po pierwsze – zawsze dowodzi sternik jachtu holującego, drugi sternik powinien słuchać jego poleceń i czujnie obserwować.
- po drugie – jacht holowany musi zachować najwyższą czujność, mieć w pogotowiu pagaje i odbijacze.
- po trzecie – pośpiech powoduje awarie – przygotujcie się do manewru spokojnie i bez paniki.
Holowanie „jeden za drugim” – klasyczna metoda na większym dystansie
Ten sposób jest szczególnie przydatny, gdy trzeba przepłynąć jachtem na większą odległość lub szybko pomóc komuś na wodzie. Wykorzystuje się go również przy holowaniu przez ciasne przejścia – np. w kanałach lub pod mostami.
Lina holownicza powinna być zamocowana na jachcie holującym w taki sposób, by zapewnić stabilne prowadzenie. Na rufie jachtu holującego linę wiążemy na burcie z silnikiem. Można również stworzyć „widełki” w kształcie litery V (zawiązać linę na dwóch knagach rufowych, a do tak stworzonego „trójkąta” dowiązać linę holowniczą. Dzięki temu siły działające na jacht są równomiernie rozłożone, a kurs holowania bardziej przewidywalny. Wadą jest niestety to, że tak zawiązana lina łatwiej może wkręcić się w śrubę silnika gdy hol się zluzuje.
Na jachcie holowanym lina powinna być przywiązana do mocnej knagi dziobowej, która wytrzyma obciążenie podczas ruchu. Nie wolno wiązać liny holowniczej do koszy czy słupków relingu. Osoba sterująca na jachcie holowanym powinna cały czas obserwować jednostkę przed sobą i korygować kurs, unikając „myszkowania” jachtem.
Dla bezpieczeństwa na jachcie, który holuje jeden załogant powinien stale obserwować jednostkę holowaną. Jego zadaniem jest też asekurować linę i zbierać luz na linie gdy „holownik” zmniejszy swoja prędkość prędkość.
Holowanie „burta przy burcie” – manewry portowe i krótkie dystanse
Ten sposób sprawdzi się gdy przygotowanie do holowania odbywa się na jachtach stojących przy pomoście. Odradzamy go gdy jacht holowany jest większy i cięży od „holownika” lub gdy trzeba awaryjnie zholować kogoś z jeziora przy silnym wietrze.
Jachty należy połączyć wzdłuż burt za pomocą minimum czterech cum: lin łączących dziób z dziobem, rufę z rufą (czyli brestów lub cum dziobowych/rufowych) oraz dwóch szpringów – które będą zapobiegały przesuwaniu się jednostek względem siebie podczas ruchu. Nie można zapomnieć o odbijaczach – trzeba je rozłożyć wzdłuż linii styku kadłubów, by uniknąć uszkodzeń. Odpowiednie rozmieszczenie lin ma kluczowe znaczenie – najpierw montujemy bresty, dopiero później szpringi. Ważna jest równomierne naprężenie lin – zapewni to stabilne prowadzenie i zminimalizuje ruchy jachtów względem siebie.
Jeżeli jacht holujący ma silnik przyczepny, lepiej ustawić jacht holowany po tej samej stronie burty, na której znajduje się silnik – ułatwi to manewrowość. Na jachcie holowanym można podnieść pół miecza, a sternik powinien dostosować wychylenia steru to jachtu holującego.
Jakie węzły stosować przy holowaniu?
Bardzo ważne jest dobre przygotowanie lin do manewru. Liny powinna podawać jednostka holująca. Pamiętajcie by rzucać je zawsze z wiatrem (a nie pod wiatr). Holowany na swoim pokładzie wiąże końcówkę holu, a resztę liny zbiera holujący.
Podczas holowania liczy się nie tylko grubość liny i sposób mocowania liny, ale również odpowiedni dobór węzłów. W sytuacjach awaryjnych warto korzystać z węzłów, które zapewniają bezpieczeństwo, ale można je też łatwo oddać – nawet po dużym obciążeniu. Przy holowaniu jeden za drugim lina powinna być stosunkowo długa – 25-30 metrów powinno być optymalne.
Przy holowania polecamy korzystanie z następujących węzłów:
– węzeł knagowy
– do przedłużenia liny holowniczej – pętlę ratowniczą lub związ huntera
Jak nauczyć się holowania jachtów?
Holowanie jachtów nie należy do codziennych manewrów, dlatego tym bardziej warto je przećwiczyć w spokojnych warunkach. Możesz nauczyć się go na naszych rejsach doskonalących! Poznanie obu technik, umiejętność wiązania odpowiednich węzłów i właściwe rozmieszczenie cum oraz odbijaczy może w sytuacji awaryjnej zdecydować o skuteczności i bezpieczeństwie całej operacji. Holowanie to również doskonała okazja do nauki współpracy załogi i pracy w stresie – kluczowych elementów każdego rejsu.